معرفی مرکز تحقیقات اخلاق و تاریخ پزشکی

پیشرفت خیره کننده علوم پزشکی و پیدایش روش‌های نوظهور درمانی و تشخیص و پیشرفت‌های فناوری در این عرصه از یک سو و اقبال عمومی جوامع علمی و فرهنگی دنیا به مقولاتی همچون آزادی، حقوق بشر و عدالت اجتماعی از سوی دیگر، موضوعات و چالشهای جدید و جدی متعددی در حوزه ی اخلاق کاربردی ایجاد کرده است که این امر مخصوصا در حوزه علوم     زشکی از وسعت و حساسیت فوق العاده ای برخوردار است.

اخلاق پزشکی دانش و حرفه ای میان رشته ای است که به بررسی مسائل ارزشی و اخلاقی پزشکی همچون رضایت آگاهانه، رازداری، روش های نوین باروری، اتانازی، پیوند عضو، مهندسی ژنتیک و ... می پردازد. دستیابی به پاسخ های روشن و درست به این سوالات، نیاز به مطالعات میان رشته ای و با مشارکت گروه های علمی مختلفی چون پزشکی، فلسفه، الهیات، حقوق و ...دارد. بدین منظور، اخلاق پزشکی به رشته‌ای دانشگاهی بدل گشته تا متخصصین در این رشته با توجه به زمینه‌های ملشی و فرهنگی هر کشور، رهنمودهای اخلاقی را در اختیار پزشکان قرار دهند. مرکز تحقیقات اخلاق و تاریخ پزشکی با همین هدف در سال  1381و با تصویب شورای عالی دانشگاه علوم پزشکی تهران تاسیس یافت. این مرکز در سال  1383مورد موافقت اصولی  و در سال  1385مورد موافقت قطعی شورای گسترش دانشگاه های علوم پزشکی کشور قرار گرفت. هدف اساسی این مرکز سامان دادن به پژوهش‌های بنیادی، اپیدمیولوژیک و بالینی در زمینه اخلاق و تاریخ پزشکی ، در جهت اصلاح نظام ارائه خدمات بهداشتی درمانی کشور متناسب با فرهنگ و جامعه اسلامی، می باشد. برخی از موفقیتهای این مرکز در طی سالهای گذشته عبارتند از: اجرای بیش از 50 طرح پژوهشی، انتشار نزدیک به 20عنوان کتاب، انتشار مجله ایرانی اخلاق و تاریخ پزشکی و مجله انگلیسی زبان    Journal of Medical Ethics and History of Medicine و  5شماره خبرنامه، برگزاری بیش از 40سمینار و کارگاه آموزشی و ایجاد کتابخانه تخصصی و سایت مرکز تحقیقات اخلاق و تاریخ پزشکی، برگزاری دوکنگره بین المللی و سالیانه اخلاق پزشکی ایران درسال  1386و  1387و  اولین کنگره کشوری اخلاق پزشکی در سال  1389در تهران و با حضور  صاحب نظران و اساتید  داخلی و خارجی . این مرکز تاکنون خدمات ارزشمندی در سه زمینه‌ی آموزش، تحقیقات و سیاست گذاری در زمینه‌ی اخلاق پزشکی ارائه نموده  است .  از جمله فعالیتهای این مرکز در زمینه اهداف مرتبط به اخلاق پزشکی عبارتند از: - مدیریت و توسعه آموزش اخلاق پزشکی
- طراحی و تأسیس برنامه کارشناسی ارشد و PhD در زمینه اخلاق پزشکی
- برپایی دوره‌های آموزشی ، سمینارها و کنگره‌ها
- مدیریت برنامه MPH با گرایش اخلاق پزشکی
- سازماندهی شبکه اخلاق پزشکی دانشگاه
- توسعه پژوهش در زمینه اخلاق پزشکی
- فراهم کردن محیط مناسب برای همکاری فعال محققان
- مشارکت در پروژه‌های تحقیقاتی و همکاری تنگاتنگ با کمیته کشوری اخلاق در پژوهش، کمیته اخلاق مرکز تحقیقات غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی تهران، مرکز تحقیقات سلامت باروری ولی عصر، مرکز تحقیقات علوم پزشکی و بیوتکنولوژی  ابوعلی سینا، مرکز تحقیقات علمی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی تهران، مرکز تاریخ پزشکی و طب اسلامی دانشگاه علوم پزشکی ایران و مرکز تحقیقات ایدز
- اعمال دیدگاه اسلامی در پژوهش‌های اخلاق پزشکی
- تلاش در جهت کاربردی کردن اخلاق پزشکی در کشور
- تدوین آیین نامه های اخلاقی، راهنماهای کاربردی و قوانین مرتبط در زمینه اخلاق پزشکی و منطبق با اصول فرهنگی، مذهبی کشور
اهداف مرکز در حوزه تاریخ پزشکی: - سازماندهی و توسعه آموزش تاریخ پزشکی
- هدایت سمینارها در جنبه‌های مختلف تاریخ پزشکی
- انتشار کتب، مجلات، بروشورها، نرم‌افزارها و تدوین بانک اطلاعاتی نسخ خطی پزشکی
- پایه‌ریزی و توسعه تحقیق در زمینه تاریخ علوم پزشکی
- آشنایی با محققان و مراکز تحقیقاتی در حوزه تاریخ پزشکی و فراهم کردن زمینه مناسب برای پروژه‌های تحقیقاتی مرتبط
- جمع‌آوری، سازماندهی و معرفی مدارک تاریخی باارزش، با هدف معرفی تاریخ پرافتخار علوم پزشکی ایران
- همکاری در پروژه‌های تحقیقاتی
 فعالیت ها و اهداف تحقق یافته: - افتخار هدایت ده‌ها پروژه تحقیقاتی  در زمینه‌های گوناگون از جمله :
- تدوین آیین‌های اخلاق پزشکی
- بررسی نظریه کرامت انسانی از دیدگاه اخلاق زیستی اسلامی
- تدوین فرم‌های اختصاصی رضایت‌نامه آگاهانه
- ارزیابی جنبه‌های اخلاقی برنامه پیوند کلیه در ایران
- گردآوری اطلاعات طب سنتی ایران
- تدوین سند جامع اخلاق داروسازی ایران
- تدوین کدهای شش گانه اخلاق در پژوهش
- فعالیتهای آموزشی
- برگزاری دوره MPH با گرایش اخلاق بالینی
- بازنگری و اصلاح برنامه درسی اخلاق پزشکی دوره پزشکی عمومی
- کسب مجوذ برگزاری دوره MS اخلاق زیستی
- برگزاری برنامه های بازآموزی مدون اخلاق پزشکی برای پزشکان عمومی
- اجرای صدها سخنرانی و کارگاه در مورد اخلاق در پژوهش در سراسر کشور
امکانات موجود: - کتابخانه اختصاصی
- بخش کتابخانه مرکز حاوی بیش از سه هزار عنوان کتاب در زمینه اخلاق و تاریخ پزشکی است.